ήταν κάποτε…

ERNST GOMBRICH
ΜΙΚΡΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ
Εκδ.ΠΑΤΑΚΗ
349 ΣΕΛΙΔΕΣ
1 ΠΡΟΛΟΓΟΣ
40 ΚΕΦΑΛΑΙΑ

1936…

‘’Μπορώ να σου διαβάσω κάτι;’’

διάλεξα την 22η σειρά της σελίδας 21 του βιβλίου γιατί νομίζω εκεί βρίσκεται ο λόγος της επιτυχίας του βιβλίου, αν και για μένα το «ευπώλητο»κάθε άλλο παρά επιτυχές ως εγχείρημα νοείται αν λάβω υπόψη μου το ελληνικό αναγνωστικό κοινό και τα στάνταρτς της υπόθεσης βιτρίνα βιβλιοπωλείου…
αν λοιπόν το διαβάσετε δυνατά αυτό το βιβλίο, θα καταλάβετε πόσο αυτές οι αναγνώσεις διαμόρφωσαν την όμορφη αφήγησή του…

όπως το λέει κι ο Gombrich, δεν υπάρχει/υπήρξε πρόθεση το βιβλίο αυτό να αντικαταστήσει τα σχολικά βιβλία ιστορίας , τα οποία εξυπηρετούν έναν πολύ διαφορετικό στόχο, διότι εδώ οι αναγνώστες παραμένοντας χαλαροί παρακολουθούν την ιστορία χωρίς να χρειάζεται να κρατούν σημειώσεις ή να απομνημονεύουν ονόματα και χρονολογίεςαφού ο Gombrich έχει υποσχεθεί ότι δεν θα τους εξετάσει ούτε θα μπει διαγώνισμα!

ΗΤΑΝ ΚΑΠΟΤΕ …

και  οι 40 ιστορίες αναγνώστη μου αρχίζουν με το « ήταν κάποτε…».
κάποτε ήσουν μικρός αναγνώστη μου και με το ζόρι έφτανες όρθιος το χέρι της μητέρας σου…
το θυμάσαι;
και κάποτε ήσουν βρέφος…
αυτό δεν το θυμάσαι, αλλά το ξέρεις!
κάποτε ήταν κι ο πατέρας και η μητέρα σου μικροί…
και ο παππούς και η γιαγιά σου…κι αυτό είναι ακόμα πιο παλιά!
κι έτσι πάμε όλο και πιο πίσω!
δηλαδή πίσω από κάθε » ήταν κάποτε…» υπάρχει πάντα ακόμα ένα…»κάποτε»
ο χρόνος δηλαδή αναγνώστη μου!

ξέρεις πόσο διαρκεί ένα δευτερόλεπτο;
όσο κάνεις να μετρήσεις γρήγορα 1,2,3!
ξέρεις τώρα πόσο διαρκούν 1.000 εκατομμύρια δευτερόλεπτα;
32 χρόνια!
άρα λοιπόν πόσο διαρκούν 1.000 εκατομμύρια χρόνια;
αλλά για να μη μας τραβάει συνέχεια αυτό το » ήταν κάποτε…» όλο και πιο βαθιά στο απύθμενο πηγάδι της ιστορίας του κόσμου, κάνουμε μια απλή ερώτηση:
«στάσου μια στιγμή, πότε έγινε αυτό;»
αν ρωτήσουμε επίσης «πώς έγινε πραγματικά;», τότε ρωτάμε για την ιστορία!
όχι για μια οποιαδήποτε ιστορία, αλλά για την ιστορία μας, αυτήν που ονομάζουμε ιστορία του κόσμου…
αρχίζουμε λοιπόν;

πιάσε το βιβλίο και διάβαζε!

πώς νιώθεις;

νιώθεις παιδί με έναν κάποιο τρόπο μοναδικό ίσως αγνό, δεν ξέρω ίσως αυτό να οφείλεται στην αγαθή πρόθεση του συγγραφέα να καταδείξει τις σημαντικότερες σελίδες της ανθρώπινης πορείας… όπως αυτός θεωρεί το σημαντικό βέβαια!

αν είχε βέβαια την πρόθεση εμένα να με κάνει με ένα μαγικό ραβδί,  να σβήσω τις γνώσεις μου για την ιστορία, σαν αναγνώστρια τσίνισα πολλές φορές, προσπάθησε πολλές φορές να με κάνει συνοδοιπόρο στο ταξίδι του από την αρχή του κόσμου μέχρι τη σύγχρονη μορφή του, ομολογώ μερικές φορές το κατάφερε αλλά πολλές άλλες όχι!

θα έλεγα αναγνώστη μου πως η παρτίδα σώζεται στο τέλος του βιβλίου, επειδή ο συγγραφέας καταλήγει με μια προσωπική κατάθεση για τη διαδρομή της ανθρωπότητας, όπως αυτός την αντιλήφθηκε,(ομολογία) τη βίωσε και την κατέγραψε μέσα από αναγνώσματα και μαρτυρίες, ενώ παράλληλα εκφράζει την ελπίδα του για ένα καλύτερο ανθρώπινο μέλλον μέσα από τα διδάγματα της ιστορίας…

εκείνο που μου άρεσε ήταν η θέα από ψηλά της πορείας του κόσμου και των γεγονότων που τον στιγμάτισαν πολιτικά, οικονομικά, γεωγραφικά, πολιτιστικά, επιστημονικά…

αλλά!

αλλά αναγνώστη μου ο Gombrich μου πήρε το κεφάλι με απίθανες λεπτομέρειες για τους ιππότες, τις δεσποσύνες, τους γαιοκτήμονες, τους βασιλείς και βασιλίσκους της μεσαιωνικής δυτικής ευρώπης, καμμιά άξια λόγου αναφορά δεν γίνεται για, ας πούμε, την ανατολική ρωμαϊκή αυτοκρατορία…ξέχνα το το βυζάντιο!

με κούρασε αναγνώστη ο συγγραφέας με το να  εξιστορεί με λεπτομέρεια όλους τους εμφύλιους και κλπ πολέμους που έκαναν οι άρχοντες της δυτικής ευρώπης εναντίον ηγεμονίσκων, παπών και λοιπών αρχόντων…

όσο και να προσπάθησε να με παρασύρει στον ενθουσιασμό του για τους «καλούς» ιππότες/σταυροφόρους χωρίς καν να αναφέρει τα αίσχη των «χριστιανών» σταυροφόρων στο βυζάντιο, δεν τα κατάφερε!

δεν ξέρω πώς ένιωσαν άλλοι που το διάβασαν, αλλά  δεν μπορώ να μην αναρωτηθώ πώς κατάφερε και έκανε 9 εκδόσεις σε ένα χρόνο στην Ελλάδα το συγκεκριμένο βιβλίο που εξαίρει και εξιστορεί με κάθε λεπτομέρεια τη ζωή όλων των μελών της δυναστείας των αψβούργων!

λες λέω να ναι αυτό που ανάφερα στην αρχή; ο «λόγος» δηλαδή;κι ο τρόπος που εκφέρεται; σαν να μου λέει ο παππούς μου παραμύθι για τότε που πολέμησε στο Σαγγάρειο;δεν ξέρω τι να υποθέσω…

ψάχνοντας λίγο περισσότερο το θέμα του «ευπώλητου» κατέληξα στον τίτλο!

τον πρωτότυπο όμως τίτλο!

Eine kurze Weltgeschichte für junge Leser (A short history of the world for young readers),1936

ωχ! γιατί προσπάθησαν να πουλήσουν σε ενήλικες αναγνώστες ένα βιβλιαράκι που είναι γραμμένο για παιδάκια;

και καλά να το αγοράσουν κάποιοι ανιστόρητοι, γερμανόπαιδες του μεσοπολέμου που θέλουν να νιώσουν περηφάνια για την γεναιότητα του γερμανικού έθνους, αλλά η αφεντιά μου αναγνώστη μου,δε θεωρεί ότι ο κόσμος μετά το 500 μ.Χ. ήταν μόνο η δυτική ευρώπη!

όχι δεν είναι έτσι ακριβώς η ιστορία του κόσμου!

οπωσδήποτε αναγνώστη μου, αν το διαβάσεις θα δεις πως το βιβλίο διαβάζεται πολύ ευχάριστα και από μεγάλους στα πλαίσια της αρχής ότι ένα καλό παιδικό βιβλίο πάντα έχει κάτι να πει και στους μεγάλους

εκείνο που θέτω στα συν του είναι :

1)ότι ξανάνιωσα ξεπεταρούδι διαβάζοντας το… όσο και αν αναρωτιέμαι  γιατί δεν έκανε τον κόπο ο Πατάκης  να πλασάρει το βιβλίο στο κοινό που ρητώς απευθύνεται…

(λες να  μας το φύλαγε για έκπληξη για να ξανανιώσουμε;δεν είναι κακό!)

2)ότι έπεισα το δ/ντή μου να το βάλουμε στη δανειστική βιβλιοθήκη του σχολείου μας!