ungatz

είναι ο ρεαλισμός ένα πράγμα με εννιά γράμματα, και είναι πράγμα ουσιαστικό αφού σημαίνει αποδοχή του όποιου άλλου … πράγματος όπως έχει

άλλο βέβαια τώρα, ποια είναι η ποιότητα ή το γεγονός που αυτό το πράγμα αντιπροσωπεύει ή αν η ακριβής κατάσταση και ο τρόπος του καθένα είναι αληθινά , γιατί δεν ισχύει το «αυτό που βλέπεις αυτό είναι», αλλά ισχύει «το δεν είναι αυτό που βλέπεις»…

και δεν το λέω εγώ, γιατί τι είμαι εγώ για να πω τέτοια , ένα απλό πλημμέλημα  είμαι που ωχριώ μπρος τον Lucky, που είναι ένα τεράστιο, εξαίρετο κακούργημα,  που δεν έχει φίλους, γιατί δεν ασπάζεται πως η φιλία κάνει καλό στην ψυχή, αφού η ψυχή δεν είναι πράγμα, άρα δεν υφίσταται…

ο Lucky είναι ένας 90χρονος, πεισματάρης κάτοικος μιας μικρής πόλης του Τέξας που ζει μόνος, κάνει γιόγκα κάθε πρωί , καπνίζει ασταμάτητα, ακούει μουσικές και τσαπίζει τον κήπο του, περιφέρεται στα στέκια του και μοιράζεται την γκρίνια και τ’ αποφθέγματά του, ζητάει βοήθεια μόνο για να λύσει δύσκολα σταυρόλεξα…

εντάξει, ο Lucky δεν είναι φίλος μου, αλλά θα γίνει κι ας μην είναι καλά, αν και η πίεσή του 115/790 είναι τέλεια, θα γίνει γιατί λατρεύω τα μυστηριώδη είδη και τις επιστημονικές ανωμαλίες, τα δύσκολα σταυρόλεξα, τους γενετικά τυχερούς και τα σκληροτράχηλα καθάρματα που όσο γερνάνε , τόσο περισσότερο ζουν…

ο Lucky είναι σαρωτικός, δε νιώθει μοναξιά επειδή ζει μόνος, είναι μαζί με άλλους συνεχώς, είναι ένα συνειδητοποιημένο τίποτα, που μαζί με άλλα τίποτα συζητά, έχει τα πάντα, κι ας έχει στο ψυγείο του μόνο γάλατα, δεν ετοιμάζεται για το απροσδόκητο, γιατί μόνοι ερχόμαστε και μόνοι φεύγουμε από αυτή την ματαιότητα, ο Lucky δε νιώθει μόνος, ίσως δε μπορεί μια αντωνυμία που πιθανόν να προέρχεται από το μινύθω (μειώνω, μικραίνω) ή το μανός (λίγος, αραιός), να αντιπροσωπεύσει έναν άνθρωπο που οι αλήθειες του βρίσκονται στα λεξικά, δεν του λείπει τίποτα και κανείς γιατί δε γίνεται να λείπει κάτι ή κάποιος όταν απλά δεν είναι εκεί που είσαι, και που απλά είναι κάπου αλλού κι αν δεν είναι κάπου αλλού δεν είναι πουθενά…

ο Lucky είναι εύθραυστος, αλλά από ακοή σκίζει, ακούει τα καμπανάκια του τρένου της ζωής και ακολουθεί το γεωγραφικό και πνευματικό ταξίδι ως ηλικιωμένος, ως  άθεος, προς την αυτογνωσία, την αποδοχή της θνησιμότητάς του και την ανάγκη του για ανθρώπινη επαφή…

έτσι με συνάντησε εχθές αργά το βράδυ και με έπεισε πως η ζωή είναι κάτι, όλα τα άλλα είναι ungatz…

παρέα καταφέραμε κι αποκαταστήσαμε την χαμένη πίστη μας στην ανθρωπότητα, αψηφώντας τα όρια και την πεπατημένη στο ζεστό φως του ήλιου και στο μοβ-μπλε της νύχτας…

ο Lucky αποδεικνύει την οικουμενικότητα της ανησυχίας για τη θνητότητα και κυρίως ως Harry Dean Stanton, λίγο πριν αναχωρήσει από τον μάταιο τούτο κόσμο, με μια συνεχόμενα καθηλωτική ερμηνεία δίνει στην ταινία όλη τη μαγεία και το βάθος που διαφορετικά θα της έλειπαν

Lucky,2017,John Carroll Lynch 

περί συλλογής

είχαν περάσει περίπου 10 λεπτά όταν άρχισα να συλλογίζομαι πού βρισκόμουν…σε σινεμά,σε θέατρο, ή σε ένα επαμφοτερίζον ιδανικό σύμπαν; μετά από περισυλλογή ενός και πλέον μήνα, κατέληξα:

ήμουν καθισμένη σε ένα κλαδί και συλλογιζόμουν τον καλύτερα ξεθωριασμένο εφιάλτη της ζωής μου!

απογειωνόμουν στο ελάχιστο δυνατό ύψος, ώστε να μου επιτρέπεται κάθε φορά να ακούω τα ενδεχόμενα τηλεφωνήματα  στα οποία σαφώς θα απαντούσα «…καλά, ναι…, ναι καλά, χάρηκα που είστε καλά…» και προσγειωνόμουν ξανά στο κλαδί , αδημονώντας να επιβεβαιωθεί ξανά και ξανά η ματαιότητα του ελαφροϊσκιωτου  κόσμου μας όπου ως άνθρωποι-καρτούν ζούμε για να υποφέρουμε΅…

υπήρχαν στιγμές που αντιλαμβανόμουν την ανάσα μου αποθαρρυμένη καθώς συνειδητοποιούσα πως το χάρισμά μου αυτό του σουρεαλιστικού χιούμορ καθόλου δε με βοηθούσε να απεμπλακώ από την τάση να συμφιλιώνω και να συμφιλιώνομαι …

ίσως έπρεπε να δράσω, να σηκωθώ από το κλαδί, συγνώμη,από το κάθισμα εκείνης της ζεστής κινηματογραφικής αίθουσας, και να πουλήσω με το ζόρι υποκατάστατα χαράς στο αγριεμένο πλήθος των θεατών, ή να το κουτσουλήσω ανελέητα ή ακόμα και να επιβάλλω μια εισφορά αλληλεγγύης υπέρ των δυο πλανόδιων πωλητών οι οποίοι, ειλικρινά το λέω, βγήκαν από την οθόνη και  κάθισαν στην έξοδο της αίθουσας γνέφοντας καληνύχτα στο δυστυχές αγριεμένο υποχθόνιο μπουρζουά πλήθος…

μπόρεσα να τους κλέψω το σακουλάκι του γέλιου, με είχε μαγέψει ως προϊόν, θα ήταν πρώτης τάξεως βοήθημα για τις στιγμές που νιώθω σαν πλαστική όμορφη κούκλα…

μπόρεσα επίσης να κλέψω ένα άλογο από το ιππικό του ηττημένου στον πόλεμο βασιλιά, και να πάω μια βόλτα στην κόλαση, όπου μου αποκαλύφθηκαν :

• η ομορφιά των απλών στιγμών
• η ευτέλεια των άλλων
• το χιούμορ και η τραγωδία που κρύβουμε μέσα μας
• η δύναμη της ζωής
• η απόλυτη αδυναμία της ανθρωπότητας
• η καλειδοσκοπική περιπέτειά μας δεν έχει τέλος

ο Σαμ και ο Τζόναθαν έγιναν οι πιο μισητοί μου φίλοι, απλά και μόνον επειδή δεν σταμάτησαν ποτέ, κι ας πέρασε ένας μήνας από τη στιγμή του αποχωρισμού μας, να μου τριβελίζουν τ’αυτιά πως η χειρότερή μου αγορά στην μόνιμη περίοδο εκπτώσεων που διανύουμε στη ζωή μας, ήταν εκείνη η μάσκα που φοράω κάθε μέρα προκειμένου να δείξω πως όλα τα έχω τακτοποιημένα και υπό έλεγχο…

το μήνυμα ήταν σαφές, με διαπέρασε με σχεδόν μαγικό τρόπο, για να βυθιστεί κάπου πολύ πιο εσωτερικά, σε κάτι που θα μπορούσε να είναι η ουσία μου ως ύπαρξη, ως homo sapiens, και η οποία είναι στ΄αλήθεια υπερβολικά πολύπλοκη, μπερδεμένη και βαθιά για να μπορέσω να την ορίσω. και να σας πω, αν δε δείτε ποτέ αυτή την ταινία, η ζωή σας, όπως κυλά, με ή χωρίς εσάς,  θα μοιάζει με ένα φιλμ, μια αλληλουχία εικόνων, που θα προσλαμβάνεται από τα μάτια, μα δεν θα αποκωδικοποιείται από το μυαλό, και θα μοιάζει με στιγμιότυπο…

δεν ξέρω αν έγινα σαφής, θέλω να πω πως οι ζωές μας καταλήγουν απλά να επικάθονται στο θυμικό, δεν ερεθίζουν το συναίσθημα…

ένα και πλέον μήνα μετά τη θέαση της ταινίας του Άντερσον , μπορώ καλύτερα να ψηλαφώ αυτήν την τόσο απροσδιόριστη ποιότητα της ανθρωπιάς, πατώντας μέσα από μικρές καθημερινές ιστορίες που την συνθέτουν ακριβώς δίπλα μου, νιώθω πλάι μου συνοδό , τον άντρα που κοίταζε προθήκες με βαλσαμωμένα ζώα σε ένα μουσείο φυσικής ιστορίας,και πάντα νιώθω πάνω μου το περιστέρι σαν μεταφυσικό μαέστρο, να σαμποτάρει ανελέητα με το γουργούρισμά του τα κονσέρτα της ζωής μου…

και τις νύχτες, την ώρα των αξιολογήσεων των ημερών, εκείνο που μετρώ με την διαίσθηση και το ένστικτό μου, θα είναι κάτι τόσο προσωπικό και μοναδικό σαν το ψυχολογικό μου αποτύπωμα εν ώρα ονειρώξεως όπου κάθιδρη θα πετάγομαι έξω από τη λιωμένη μου κουβέρτα για να ψελλίσω «είδα ένα όνειρο που θα μπορούσε να είναι αλήθεια, είχα εμπλακεί σε κάτι αληθινά φρικτό για το οποίο κανείς ποτέ δεν ζήτησε συγνώμη! ούτε καν εγώ»

 

ελεγχόμενες αυταπάτες για τον χαμένο χρόνο του Dormael

o θεός; αγαθός γέρος με λευκή γενειάδα;

όχι βέβαια!

o Θεός (Benoît Poelvoorde) είναι ανυπόληπτος είδος, θλιβερός, βρωμάει και ζέχνει, ζει σ’ένα σκοτεινό διαμέρισμα των Βρυξελλών με τη σύζυγό του (Yolande Moreau) και την κόρη τους Εa (Pili Groyon), έχει και έναν υιό, σε μέγεθος μπιμπελό να φανταστείτε και περνά τις μέρες του κολλημένος στον υπολογιστή του, μέσα στο ιδρωμένο του τισέρτ, τη φαρδιά πιτζάμα του,  και την παλιά του ρόμπα, φοράει παντόφλες, και μια άσχημα δεμένη ρόμπα, έχει στο στόμα μόνιμα ένα τσιγάρο και γύρω του άδεια μπουκάλια και η ζωή του είναι οργανωμένη σε τρία στάδια: γαβγίζει στην οικογένειά του, κοιμάται και ροχαλίζει μπροστά από την τηλεόραση και από το τεράστιο γραφείο του με τους γιγαντιαίους τοίχους με επένδυση από εκατοντάδες συρτάρια, παίζει βρώμικα κόλπα στους φτωχούς ανθρώπους…

ο θεός τα ξέρει όλα!

μέχρι που η κόρη του εισβάλλει στο γραφείο και μαθαίνει κι αυτή…

τι; πότε είναι το γραφτό καθενός να γεννηθεί ή να πεθάνει!

κλικ και δεν υπάρχει άνθρωπος στον μάταιο ετούτο κόσμο που να αγνοεί αυτή την πληροφορία!

ο θεός  βέβαια μπορεί να κάνει χειρότερα, φυσικά, τόσο χειρότερα που κάποτε ο μεγαλύτερος γιος του, δραπέτευσε από το άθλιο διαμέρισμα, πάνε πολλά χρόνια τώρα, για να πάει να μοιραστεί τη μοίρα των ανθρώπων και να τους δώσει κάποια ελπίδα…

η κόρη , ένα δεκάχρονο κορίτσι, είναι έτοιμη να κάνει το ίδιο, αλλά πριν από την αναχώρηση, με το τέχνασμα του sms, θα καταστρέψει την επιρροή που ασκεί πάνω στους  ανθρώπους ο ανάξιος θεός πατέρας…

τώρα στην καρδιά του καθενός από τους θνητούς γεννιέται το ερώτημα: και τώρα τι κάνω;αντιμέτωποι όλοι με αυτή την είδηση, αντιδρούν ποικιλότροπα, ενώ ο Van Dormael  δεν υιοθετεί καμία αντίδραση, αφήνει ελεύθερους τους ανθρώπους, χωρίς να τους στολίζει με θρησκευτικά μπιχλιμπίδια,τους προσθέτει καυστικές παρατηρήσεις…

προσωπικά, δεν έλαβα κανένα sms, αλλά αναρωτήθηκα:

είναι ο Jaco Van Dormael λίγο υπερβολικός;

ε και ; αφού δε με προσβάλλει…

αν υποθέταμε ότι αυτό γίνεται;

ε τότε πράγματι χρειάζεται λίγη πλάκα, λίγη φαντασία, λίγη στεναχώρια, λίγη αυτοκριτική, λίγος επαναπροσδιορισμός…

προθέσεις υπάρχουν;

σίγουρα υπάρχουν!ζούμε σε μια εποχή όπου η φαντασία ασθενεί, το κιτς θριαμβεύει, η τυπική ευγένεια αναμιγνύεται με την καταναγκαστική αισιοδοξία και σίγουρα υπάρχει πρόβλημα!

δε με σόκαρε η ταινία, η πρωτόγνωρη ανθρωπογεωγραφία της δε προσέλκυσε το ενδιαφέρον μου, όμως τη συμπάθησα, και θα μπορούσα να τη συμπαθήσω περισσότερο, αν ο θεός έπαιζε περισσότερη ώρα! με κέρδισε η επιθετική του ευφορία!εντάξει, μεταξύ σοβαρού και αστείου δηλώνω πως σχεδόν άρχισα να πιστεύω σε αυτόν τον θεό!

ελθέτω η βασιλεία του!

τέλος η βίβλος , τέλος τα ευαγγέλια, όλα ξαναγράφονται δια χειρός Jaco Van Dormael!

σε μια εποχή που όλα τα κοινωνικά ζητήματα χαρακτηρίζονται από παραλογισμό, που οι εντάσεις χαρακτηρίζουν τις ανθρώπινες σχέσεις, που θεός είναι το κέρδος, το εγώ, το μίσος, προκύπτει ένα θαύμα!ποιος δε θα το ευχόταν!

τα σύμβολα αυτοσαρκάζονται, η θεία φοίτηση καθορίζει τη θέαση, οι ψευδαισθήσεις απογειώνονται, κι ο παραλογισμός γιορτάζει!η ποίηση το παλεύει, το χιούμορ έχει ένα προβληματάκι ενίοτε, αλλά ευτυχώς υπάρχει το πλυντήριο!

ως έννοια το πλυντήριο, προσωπικά το έχω θεοποιήσει έτσι κι αλλιώς!

το πρόγραμμα 40 βαθμοί χωρίς στύψιμο το ‘χω ευαγγέλιο!

ούτε τα έξι ευαγγέλια του φιλμ είχαν στύψιμο, αλλά νομίζω πως πλύθηκαν στο ελαφρύ…

σφάλμα του κατασκευαστή ασφαλώς!

ελαφρυντικά υπάρχουν;

βεβαίως!ποιος δεν έχει αμφισβητήσει τη σχέση ανθρώπου – θεού, ποιος δε θα θελε να συμβιβάσει τη μοίρα με την ελεύθερη βούληση; ο Van Dormael δε θ’αποτελούσε εξαίρεση!

αλληγορικά γράφω για μια αλληγορική ιστορία, συγκεκριμένα κρίνω ως απλή και επιφανειακή την ίδια ιστορία, τη δικαιολογώ μέσα από την ίδια της την ουσία: τα μικρά ελαττώματα του ανθρώπου, ωχριούσαν πάντα μπρος στα μεγάλα του θεού…

λοιπόν, κλείνοντας, συνοψίζω συμπεραίνοντας με άποψη που είχα και πριν δω το φιλμ: αν ο Θεός ήταν βέλγος, θα ήταν ο Benoît Poelvoorde, το να θεοποιήσεις αυτόν τον ηθοποιό δεν είναι εκκεντρικό διόλου,  οι κακές ημέρες του κόσμου θα ήταν ευχάριστες γιατί πάντα οι  τρελές ιδέες του σκηνοθέτη Jaco Van Dormael ήταν υπέροχα τρελά καλές ιδέες, άσχετα πώς τις χειρίστηκε!

αν υπάρχει κάτι θετικό γι αυτό το φιλμ, εκτός από την κεντρική ιδέα, το εντοπίζω στα ψηφιακά εφέ, και την σάτιρα που υποβόσκει σε αυτά…

σκέφτομαι πως όταν ο Van Dormael ανακοίνωσε πως θα ξαναγράψει την καινή διαθήκη, δεν ήμουν εκεί να του πω, οκ, κάν’ το! έτσι, έμεινα με την επιθυμία! ναι, θα ήθελα να δω ένα γκροτέσκο , ένα θεμελιωδώς κακό, κάκιστο πατέρα και επίσης θα ‘θελα να δω την Catherine Deneuve πιο ποιοτικά φιλμαρισμένη, τόσο make up πια! κρίμα το δάνειο από το «αναζητώντας τον χαμένο χρόνο», μέσω των δευτερευόντων χαρακτήρων του ο Προυστ κατάφερνε να ξεφλουδίσει τη θέση του…

σύντομη συνάντηση

σιδηροδρομικός σταθμός σκοτεινός, ήχοι και ατμοί τρένων, ατμόσφαιρα διακριτικά παρορμητική για το απλό χρονικό ενός σύντομου ανθρώπινου φλερτ… 

γνωρίζονται χάρη σε ένα δάκρυ…

χωρίζουν χωρίς δάκρυα…

ένα άγγιγμα στον ώμο, η μόνη επαφή…

ένα κλιμακούμενο ερωτικό δράμα ή το μελόδραμα δυο ανθρώπων της μεσαίας τάξης…

μια αλληγορία πάνω στον απαγορευμένο έρωτα…

πεπερασμένο; αναχρονιστικό;

από το πρώτο σφύριγμα γνωρίζουν, γνωρίζουμε, δε θα ανταλλάξουν ούτε ένα φιλί, μια ηθική τους απαγορεύει τους δρόμους της καρδιάς, ο απόλυτος έρωτας θυσιάζεται  στο βωμό των κοινωνικών προκαταλήψεων, η γυναικεία απελπισία μουρμουρίζει ισχνά, η γυναικεία απελπισία διαθέτει φωνή μετρημένη,  θέλει προσπάθεια να τη νιώσεις, ο ρεαλισμός, γροθιά, οι εσωτερικές εντάσεις, αδρές, δεν απαλύνονται, δεν υπάρχει λύτρωση, η καθημερινότητα ασφυκτικά πεζή, ανίκητα πεζή…

εκεί προσγειώνονται οι ήρωες…

τόση ειλικρίνεια, πληγώνει!πληγώθηκα…

τόση αυταπάρνηση, σκοτώνει!σκοτώθηκα…

είχα ένα δίλημμα: φυγή ή τρέλα;

τελικά τα ανέβαλα και τα δυο, αποφάσισα να αναπολήσω, να αισθανθώ, να αξιολογήσω,να αναστενάξω, να παραδεχτώ, να αναθεματίσω…

όταν ο ατμός των τρένων διαλύθηκε, διαλύθηκα κι εγώ και βρέθηκα απέναντι από μια γυναίκα αποστασιοποιημένη από το περιβάλλον της, άκουγε Ραχμάνινοφ, το κονσέρτο για πιάνο νούμερο 2, αλλάξαμε θέση, μόνο έτσι μπορεί κανείς να νιώσει, να κατανοήσει…

με την αλλαγή θέσης, δεν υπήρξαν ανατροπές, όπως δεν υπάρχουν ανατροπές και στην ταινία «Σύντομη συνάντηση» του David Lean, με την Celia Jhonson και τον Τrevor Ηoward.

εξάλλου, δεν αγγίζεται το όνειρο, ούτε η παραίσθηση αγγίζεται, ίσως η υστερία μόνο μπορεί να βιωθεί… ώστε το απλό χρονικό ενός σύντομου λαμπερού ασπρόμαυρου ανθρώπινου φλερτ να μετατραπεί σε βροντερή φιλμική συμφωνία…δυο άνθρωποι και ο Ραχμάνινοφ αρκούν, είναι τόσο απλό όσο περίπλοκες είναι οι συμβάσεις των ανθρώπων, είναι τόσο περίπλοκο όσο ένα σταυρόλεξο για αρχάριους λύτες, είναι τόσο σαφές όσο οι θολές από τον ατμό των τρένων αναμνήσεις …

 

 

 

 

 

αυτό το κάτι

το φως μιας μηχανής προβολής που τρεμοπαίζει,

διάχυτο άσπρο φως …

θα μπορούσε ίσως να μεταφέρει εικόνες της ψυχής,

προβάλλει στον άσπρο πάνινο καμβά μιας άλλης διάστασης,

ίσως μιας τέταρτης,

αυτό το κάτι που μέσα μας ρέει σαν λάβα χιλίων πύρινων ποταμών,

και κοσμεί ανάγλυφα την προσωπογραφία μας…

φόντο μελαγχολικού χειμερινού τοπίου…

θεατές εμείς!

σενάριο:αυτό που συμβαίνει σε μια ψυχική ταλάντωση που μεταφέρεται και δονεί το σώμα κι η λογική απέναντι με τα χίλια πρόσωπα και έναν λόγο, προσπαθώντας να εξηγήσει,να μετριάσει, να αποσβήσει,και ίσως ίσως να απαξιώσει…

το χέρι του γέρου μηχανικού στηρίζεται στο μικρό φωτεινό παραθύρι όπου ακτίνες φωτός φωτίζουν μια γόπα ανάμεσα στα γεμάτα νικοτίνη δάχτυλα του σαν αντίδραση σε μια ακούσια συναλλαγή με τον χρόνο…

και η προβολή ξεκινάει, διάχυτο άσπρο φως…

αυτό το κάτι αναδύεται μέσα μας!

ωραίος κόσμος…

δε χρειάζεται να το μουρμουρίζετε ανάμεσα στα δόντια σας…

πέστε μπρούμυτα!

πιο γρήγορα!

ένα με το χώμα!

δέστε…

πατώ πάνω στα σώματά σας, νωθρός βασιλιάς, προχωρώ, λερώνω τους δρόμους και τις καρδιές σας…

γαμώ το θεό σας, δε θέλω τσαμπουκάδες, κωλόπαιδα!

δε σκέφτηκα και να βάλω τα παπούτσια με τα σπιρούνια, την τρέλα μου!

μια φραπ με το τακούνι, και…

σκασμός!

νομίζετε πως μπορείτε να περιγράψετε τα πάντα; πέφτετε έξω, μα τέλος πάντων περιγράψτε τα! έχετε χάσει το λογαριασμό! ξεχάσατε τα χαλικάκια, τα βλαστάρια της χλόης, τους κήπους, τα ίχνη των σπερμάτων, νομίσατε πως τ’αστέρια υπάρχουν μόνο στον κινηματογράφο, τα βήματά σας ξεχάσατε πώς είναι να ‘ναι συρτά, το γέλιο θεωρήσατε πως πρέπει να ‘ναι ακατάδεχτο, οι κινήσεις σας κατέληξαν ανόητες ή εξουσιαστικές, τα παπούτσια τα γλείφετε και δεν τα φοράτε πλέον, μιλάτε, μιλάτε, μιλάτε…

σκασμός!

βαρέθηκα την ανία σας , την δήθεν αδυναμία σας, τις αμφίβολες προτιμήσεις σας, τις απογοητεύσεις σας…

ωραίος κόσμος, αλλά ο κόσμος αυτός δεν είναι για τα μούτρα σας, ότι λέω κι ότι σκέπτομαι παραείναι καλό για σας, θα σας αρκεί, και μην προσβάλλεστε κάθε τρεις και λίγο!

εμπρός! στην τρύπα σας τώρα!

όχι εσύ! εσύ στο πέρασμα που οδηγεί στις σπηλιές!εκεί τη βρίσκω…

οι δημοσιογράφοι, συμπαθάτε με, αναπτύξτε το κακό που με βρήκε σάββατο πρωί και τα παρασκήνιά του…

θεωρητικά η θεωρία δεν ήταν των πάντων…

η προσωπικότητα του Stephen Hawking  από γυναικείο μάτι ή η γυναικεία εκδοχή του εν λόγω σεναρίου…

ο λόγος; αποτελεί μεταφορά στη μεγάλη οθόνη του βιβλίου της Τζέϊν Γουάιλν, συζύγου του διάσημου επιστήμονα, με τίτλο «Travelling to infinity :My life with Stephen Hawkins»!

αυτό τα λέει όλα!

μια ταινία χωρίς ιδιαίτερη τεκμηρίωση όσο αφορά στο επιστημονικό μέγεθος… εντάξει όχι ότι την είδα για να μάθω περισσότερα γι αυτόν τον άνθρωπο, έχω δει και συνιστώ το ντοκιμαντέρ «Hwaking» του BBC που περιγράφει μια στιγμή έμπνευσης του σπουδαίου φυσικού και αφορά το θεώρημα penrose…

επηρεασμένη λοιπό από όσα γνωρίζω γι αυτό τον άνθρωπο, θα με ενδιέφερε να παρακολουθήσω μια ταινία που έχει θέμα τις εμπνεύσεις του, τις σκέψεις του, τις θεωρίες του, τις στιγμές που ωθούσε παραπέρα την επιστήμη και όχι μια ταινία που ασχολείται με τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ένας άνθρωπος καθηλωμένος σε αναπηρικό καροτσάκι και αν τις ξεπερνά με χιούμορ ή με πόνο…

τι είδα λοιπόν παρακολουθώντας την ταινία «the theory of everything»?

είδα την προσωπική ιστορία του Hawking και της συζύγου του, με ολίγον από την εφηβεία του και τις επιδόσεις του στη φυσική, την εμφάνιση και εξέλιξη της ασθένειας, σε μια ανυπέρβλητα μελό εκδοχή, εξαιρώ το τελευταίο πλάνο που πάει απ’τα ύστερα στα πρωθύστερα με τεχνικά εκπληκτικό τρόπο χάρη στa εφέ του Μπενουά Ντελώμ!

διότι το όλον δε με εξέπληξε διόλου!

απεναντίας με έκανε να αναρωτηθώ μήπως στα 76 του ο Hawking, αν και οι γιατροί είχαν βεβαιώσει πως η ασθένεια δε θα επηρέαζε τον εγκέφαλο, λάθεψαν, και γι αυτό συγκατατέθηκε στη μεταφορά ενός βιβλίου- βιογραφίας από την πρώην σύζυγο, στη μεγάλη οθόνη!ίσως βέβαια της χρώσταγε ευγνωμοσύνη…

εδώ, θα γίνω επιεικής, σκεφτόμενη ως γυναίκα, και θα δικαιολογήσω την άποψη της Τζέϊν Γουάιλντ περί του συζύγου της, όμως δε θα δικαιλογήσω τον Τζέιμς Μαρς τον σκηνοθέτη, με το σκεπτικό, ποιος ο λόγος να κολλάει σε βιογραφίες κάθε φορά που θέλει να κάνει μια ταινία…

πάμε στα καλά της ταινίας τώρα;

ερμηνείες, πολύ καλές… αλλά, δεν τρελάθηκα από τον τρόπο που στράβωνε το στόμα του ή το σώμα του ο νεαρός Έντι Ρέϊντμεν, για τον απλούστατο λόγο πως κάποιες φορές προξενούσε γέλιο, συγχώρα με θεέ, όλοι πλάσματά σου είμαστε όσες ειδικές δεξιότητες ή ανάγκες κι αν έχουμε κλπ κλπ…

θέλω να πω πως αν είναι να κάνεις μια ταινία που θα πουλήσει τρελά και το θέμα της αφορά ένα από τα πιο λαμπρά μυαλά της ανθρωπότητας που πάσχει από νευροεκφυλιστική νόσο , ρισκάρεις, σχοινοβατείς ανάμεσα στο είναι και στο «τέρπειν» το φιλοθεάμον κοινό, τυλίγοντας την λεπτή ουσία της σε λεπτό χαρτί ευγενικών ακαδημαϊκών συναθροίσεων…

το ρίσκο εγκυμονεί κινδύνους, αυτούς αντιλήφθηκα παρακολουθώντας το φιλμ και δεν μπορώ να εξηγήσω την υποψηφιότητά του για τα χρυσά αγαλματάκια,δεδομένου πως είδα πολύ καλύτερες ταινίες τη χρονιά που πέρασε, ταινίες που δικαιολογούν τον χαρακτηρισμό του κινηματογράφου ως έβδομη τέχνη…

ίσως το φιλμ να μού φάνηκε λίγο διότι στα μάτια μου η δημόσια/επιστημονική εικόνα του Hawking είναι πολλή!

ίσως το φιλμ να μου φάνηκε αστείο και σκανταλιάρικο διότι οι γκριμάτσες του Ρέϊντμεν τέτοιες ήταν!

ίσως το φιλμ να διέθετε λίγο πασπάλισμα από ιδέες και θεωρίες σε συσκευασίες δώρου, αλλά κινηματογραφικά αυτές ήταν συμβατικές έως ανίας!

ίσως το φιλμ να είναι μια καλοφτιαγμένη ωδή στη δύναμη της επιμονής αλλά ο συνθέτης της δεν είχε φαντασία!

σίγουρα όμως το φιλμ ήταν μια σωματική μεταμόρφωση, εντυπωσιακή τόσο όσο χρειάζεται να τσιμπήσει κάποιο βραβείο…κασκαντέρ! και πράγματι ο Ρέϊντμεν αυτοσαρκάζεται διψώντας για ζωή αλλά μήπως αυτό δε θα μπορούσε να συμβεί σε έναν οποιοδήποτε ήρωα αυτής της ζωής ή βιοπάλης;

ίσως έβγαλα πολλή αρνητική στάση ως τώρα, γι αυτό ήρθε η ώρα να πω κάτι καλό!

το καλό ονομάζεται Φελίσιτι Τζόουνς που ερμηνεύει εξελιγκτικά την Τζέϊν Γουάιλντ, αθόρυβα και τραγικά…

το καλύτερο όμως είναι η κοσμική κρέμα γάλακτος μέσα σε ένα φλιτζάνι καφέ , σκηνή όμως κλεμμένη από το φιλμ του Godard «deux trois choses que je sais d’ elle»!

η απρόσμενη αρετή της αφέλειας

ένα πράγμα είναι ένα πράγμα και όχι ότι λέγεται γι αυτό το πράγμα!

γιατί κάποιος που πρωταγωνίστησε σε ταινίες από σειρά βιβλίων κόμιξ να διασκευάζει για το θέτραο έργο του Ρέιμοντ Κάρβερ;

όπως προφανώς θα ξέρετε ο Ρολάν Μπαρτ έλεγε ότι η πολιτισμική δουλειά που γινόταν στο παρελθόν από θεούς και έπη,τώρα γίνεται από από διαφημιστικά απορρυπαντικών πλυντηρίου και ήρωες κόμιξ!

μεγάλο λοιπόν το άλμα που επιχειρεί ο Ρίγκαν (Michael Keaton)…

πού παίζεται η υπόληψη;

πού διαπράττεται πολιτισμική γενοκτονία;

γιατί ο κόσμος κάνει ουρές σε τοξικές μαλακίες;

ποιοι είναι οι εγκεκριμένοι,οι παιδαριώδεις, οι εγωιστές,οι ανεκπαίδευτοι , ή οι κακομαθημένοι του καλλιτεχνικού συστήματος,που ΄χουν το θράσος να αποπειρώνται στο πεδίο της πραγματικής τέχνης , που αποτιμούν την αξία τους τα σαββατοκύριακα, που εναλλάσσουν wieus & likes;

και ποιοι είναι κάποιο άλλοι που έχουν την αφέλεια να δημιουργήσουν μη χτυπώντας πρωτύτερα την πόρτα των κριτικών;

αυτά και άλλα ακόμα με έκανε να αναρωτηθώ η ταινία του Ιναρίτου, birman, ή «η απρόσμενη αρετή της αφέλειας»,μια συναρπαστική ταινία,γεμάτη ανασφαλή ή ανεξέλεγκτα πλάσματα στο ρόλο της νέμεσης (Edward Norton), πληθωρικούς ανάλατους αλλά αρκετά καλούς χαρακτήρες (Galifianakis), ή παραμελημένα παιδιά,πρώην, νυν και …κοινό!

θα λεγα πως είναι η καλύτερη ταινία που έχω δει ως τώρα μεσα στο χρόνο, ταινία που θα μπορούσε να τσιμπήσει αγαλματάκι, αλλά το αντισυστημικό της ή αντισυμβατικό της πλαίσιο ίσως της το στερήσει…

who cares?

εγώ είδα έναν μέσης κατηγορίας ηθοποιό στα καλύτερά του, που δεν παίζει,αποδίδει και αποδίδει τα του καίσαρος τω καίσαρι στο σύστημα!

δεν είδα ένα εγκώμιο στο «πώς κατάντησες έτσι», αλλά έναν ύμνο στη σοβαρότητα, δεν είδα αμερικάνικο δράμα με αναφορά στον ξεπεσμό ενός πρώην σταρ, ή ενός αλκοολικού με διαλυμένη οικογένεια, αλλά μια μαύρη κωμωδία με θέμα την απομυθοποίηση των στερεότυπων!

είδα και άκουσα τα τύμπανα του Sanchez ή μήπως είδα και άκουσα θορύβους  καρδιών, συναισθημάτων…

είδα και άκουσα έναν ανελέητο διάλογο ανάμεσα στον Birdman και τον Ρίγκαν, που μου θύμισε Σαραμάγκου, εκείνον τον διάλογο του κοινού νου με τον Τερτουλιάνο Μάσιμο Αφόνσο στον άνθρωπο αντίγραφο…

είδα μια τεχνικά απίθανη ταινία όπου η κάμερα κυνηγάει τους χαρακτήρες, τις αντιδράσεις, λες κι όλο το φιλμ είναι ένα πλάνο! μια κάμερα κυνηγά τον δαιδαλώδη ανθρώπινο χαρακτήρα στο σκοτάδι ή το ημίφως, στα υπόγεια, στους διαδρόμους, στα παρασκήνια ή στο δρόμο! ο φακός του Lubezki αποτυπώνει με μοναδικά λιτό φωτισμό ένα αεικίνητο,ασίγαστο σύμπαν… παρά τη στατικότητα που κανονικά υπάρχει στο θέατρο, επί δυο ώρες οι σφίξεις μου δικαιολογούνταν από το λαχάνιασμα που μετέδιδε ο φακός αλλά και από τους έντονους θεατρικούς διαλόγους, την εκφορά δηλαδή του λόγου!

είδα τη νέα ταινία του Ιναρίτου, το νέο εικαστικό δημιούργημα του Ιναρίτου, που μιλά για την αγάπη, την αποδοχή, την ανασφάλεια, την ψευτοκουλτούρα, την εμπορικότητα, την αυτοαναφορά, την άγνοια την υπεροψία,τη σοβαροφάνεια…

είδα μια ταινία για το απόλυτο της αγάπης,και το σχετικό της ζωή και του θανάτου!

είδα μια ταινία που σίγουρα κανείς θεατής δεν μπορεί να την αντιληφθεί με τον ίδιο τρόπο με κάποιον άλλο, καθηλωτική, λες και την παρακολουθούσα την ώρα που γυριζόταν…

σίγουρα είδα μια ταινία εσωτερικής κατανάλωσης…

είδα μια ταινία που θέλω να ξαναδώ!

υγ. πάντα με ενδιέφερε η εξερεύνηση της διαμάχης με το εγώ μου, η έννοια της ψευδαίσθησης σε όσα θεωρώ πως πέτυχα ή δεν πέτυχα και που ποτέ το μπερδεμένο μου μυαλό δε νοιάστηκε ή μήπως νοιάστηκε για κάποιου είδους αναγνώριση 

χειμώνας

κυνηγημένος από τις τράπεζες, ο Νίκος (Τέο Αλμπάνης) εγκαταλείπει το Λονδίνο, όπου αποπειράθηκε να γίνει συγγραφέας και επιστρέφει στη Σιάτιστα, το χωριό όπου πέρασε τα παιδικά του χρόνια και το οποίο εγκατέλιψε νωρίς αφού η μητέρα του μη αντέχοντας τη συμβίωση με τον γουναρά και αλλοπαρμένο σύζυγό της (Βαγγέλης Μουρίκης) , επιστρέφει στη Λάρισα στους δικούς της…

εκεί συναντάει ξανά τον πατέρα του, που όμως δε βρίσκεται εν ζωή!

τα βιώματα στο εγκαταλελειμμένο πατρικό επιστρέφουν, μαζί τους επιστρέφουν και τα φαντάσματα, και ο Νίκος ακλόνητος, επιμένει λίγο γράφοντας, πολύ ψάχνοντας να ξαναβρεί τον πατέρα του, έτσι θα αποκτήσει επαφή με την πραγματικότητα!

το ερείπιο, σχεδόν φετίχ στη σκέψη του νεαρού ονειροπόλου συγγραφέα δε βοηθάει, η περιέγρεια των χωριανών δε βοηθάει, το υπαρξιακό αδιέξοδο δε βοηθάει, βηθάει όμως η παιδικότητα και ο χειμώνας…

κάνει πολύ κρύο, και έξω και μέσα στο ερείπιο, και έξω και μέσα στο μυαλό…

το σενάριο και η σκηνοθεσία του Κωνσταντίνου Κουτσολιώτα, ενός ανθρώπου γεννημένου στην ελληνική επαρχία, μεγαλωμένου με τα παραμύθια της γιαγιάς και του παππού, που ασχολείται με επιτυχία με τον τομέα των ειδικών εφέ, δεν κρύβουν τις λογοτεχνικές επιρροές από τον κόσμο των Πόε και Λάβκραφτ,αλλά και τα προσωπικά βιώματα κι αυτό το βρήκα εξαιρετικά ποιητικό, και όμορφα δοσμένο μέσα στη χαοτική αφήγηση της ιστορίας…

η μουσική φορεσιά των Active Member & FD Foxmoor δένει επίσης εξαιρετικά με το βικτωριανής εποχής διαμέρισμα στο Λονδίνο, την ανθεκτική στο χειμώνα ελληνική επαρχία, και κυρίως με το ερειπωμένο σπίτι όπου ο ήρωας καταδιώκεται από σκιές και ακολουθεί χνάρια…

σίγουρα υπήρξαν αδύνατα σημεία στην ταινία,δε θα τα αναφέρω, τα θεωρώ επουσιώδη μόνο και μόνο επειδή αποφάσισα μετά την προβολή της, να κρατήσω στο νου μου την αγάπη για τη φαντασία που από παιδί διατηρώ και δεδομένου ότι αυτή την αγάπη μπορεί να την έχουν και άλλοι άνθρωποι, όπως ο συμπατριώτης μου Κουτσολιωτας…

ο μαγικός ρεαλισμός, φαντάζει σε κάθε πλάνο και ως θεατής σε όλη τη διάρκεια της προβολής ακροβατούσα μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας, με στοίχειωσε σιγά σιγά, τρυφερά σχεδόν…

θεωρώντας λοιπόν υπέροχη αυτή την εμμονή και την άνευ όρων υπεκφυγή στη φαντασία, ασπίδα απέναντι στην ανελέητη πραγματικότητα και τις πληγές του παρελθόντος, βγήκα από την αίθουσα την περασμένη τρίτη και ως σήμερα σκέφτομαι με τρυφερότητα αυτόν τον  «Χειμώνα»!

υ.γ. αξιοσημείωτο η παραγωγή σχεδόν αυτοχρηματοδοτούμενη, με εξαίρεση μια μικρή ανεξάρτητη βοήθεια από την πλατφόρμα kickstarter

κάνατε κράτηση;

ένα σύμπαν τρελό, χρωματιστό, εκκεντρικό, στιλιστικά ιδιόμορφο, αναπάντεχο, να προσθέσω και το «φοβερό»;

σίγουρα το πεδίο εφαρμογής όλων αυτών των επιθετικών προσδιορισμών δεν είναι μεταφυσικό, η μορφή υπερισχύει της ουσίας, αλλά το GRAND BUDAPEST HOTEL, αν υπάρχει,  ζει μια καλή στιγμή!

θα προσθέσω μερικές κοινοτοπίες, αλλά η ταινία του Wes Anderson είναι τόσο καλά γυρισμένη, η φωτογραφία είναι εκπληκτική το παίξιμο υποστηρίζεται από μια πλειάδα εξαιρετικών ερμηνειών γνωστών ηθοποιών, το σενάριο πλαισιωμένο από το εξωτικό αυτό καστ, αλλά και από αμέτρητους ενισχυτικούς ρόλους, πάντα με ιδιαίτερο στυλ, σχεδόν καρτουνίστικο,οι κινήσεις της κάμερας είναι σχεδόν ρευστές, σχεδόν τέλειες!

είπα πολλά «σχεδόν»;

θα προσθέσω ένα ακόμη…

σχεδόν μιάμιση ώρα μέσα σε ένα σύμπαν υπερβολικής τυπικότητας, εντάξει, δέχομαι πως είναι καθαρά θέμα στάσης,έγινα αποδέκτης ενός χιούμορ σκοτεινού, υπήρξαν στιγμές που δεν ήξερα αν έπρεπε να γελάσω ή να κλάψω,σας ορκίζομαι πως τίποτα δεν ήταν μόνο δυσάρεστο και τίποτα δεν ήταν μια χαρά…

λοιπόν, έχετε κάνει κράτηση;

το πακέτο περιέχει ένα όμορφο τοπίο αν είστε λάτρεις των πλευρικών πλάνων παρακολούθησης,πολύ καλό soundtrack από τον Alexandre Desplat, αν είστε θαμώνες των lobbies , γλυκόπικρη «κουζίνα», και πολύ καλές παρουσίες όπως του Bill Murey, Ralph Fiennes,  Adrien Brody, Τony Revolori, Willem Dafoe, Edward Norton, Jeff Goldblum στο βιβλίο ενοίκων, αυτό κι αν είναι κίνητρο!

ας ξαναγυρίσω στην εκκεντρική οπερέτα, με συγχωρείτε,στην ταινία ήθελα να πω:

ιστορικό πλαίσιο όχι τυχαίο, αναφέρεται στην περίοδο της ανόδου του φασισμού στις χώρες της κεντρικής ευρώπης στη δεκαετία του ’30, η εποχή συμμετέχει στη γοητεία του συνόλου,  ο θυρωρός του ξενοδοχείου και το lobby boy , ο Zero ,παρασύρονται σε ένα ξέφρενο κυνηγητό μετά την κλοπή ενός πίνακα τεράστιας αξίας που ανήκει, σύμφωνα με τις τελευταίες επιθυμίες μιας ηλικιωμένης κυρίας, που βρέθηκε δολοφονημένη, στον M. Gustave, τον θυρωρό!

το Grand Budapest Hotel,δεν είναι ξενοδοχείο! ίσως δεν είναι ταινία! μάλλον είναι φεστιβάλ! δεν ξέρω, δεν ξέρω…

ξέρω σίγουρα πως ο Anderson είναι αυταπόδεικτα δεξιοτέχνης!τον απολαμβάνω πάντα, με ελκύει το στυλ του, το ταλέντο του, η γοητεία του, η απλότητά του… εδώ με εξέπληξε! ξέφυγε! ξέφυγε με τρόπο εκπληκτικά εκκεντρικό, προκειμένου να αναδείξει το μέγιστο θέμα της φιλίας!

λάτρεψα την ταινία – παλίμψηστο, την εφευρετικότητα που υπάρχει σε κάθε στιγμή της, τους φανταστικούς διαλόγους,  τις μικρές γαλλικές της φράσεις, την όμορφη ιστορία που αφηγείται…

δεν μου ήταν δύσκολο να θαυμάσω εκτός από τον πίνακα «το αγόρι με το μήλο» και το πορτραίτο του Anderson  που ακουμπά τον αγκώνα του σε έναν κόσμο πολύχρωμο και σε μια all inclusive χαρούμενη έκδοση!

δε γνωρίζω αν θα θεωρηθεί σπουδαία ταινία, αν θα βραβευθεί, δε με αφορούν τα αστέρια που θα της δώσουν, όσο με αφορά, μου στάλαξε στην καρδιά χοντρές σταγόνες ανθρωπιάς, και η καλύτερή μου στιγμή μαζί της, όταν όλες οι ρεσεψιόν της ευρώπης συνεργάζονται για μια διάσωση!

αλληγορικό ή ουτοπικό;

ανέφικτο ή ευκταίο σήμερα;